Như Đoá Hoa Sương ( Truyện “chắc là” ngắn | Gào )
Phần 11: Số phận một quân cờ.
Hồi nhỏ, tôi rất thích ăn kẹo kéo. Chính là loại kẹo để trong một cái nồi nhôm trên những xe hàng rong rao bên đường. Người bán sẽ cuộn kẹo vào chiếc que bằng tre rồi kéo lên, nhìn vô cùng thú vị. Mẹ hay mắng rằng kẹo kéo quá ngọt, không vệ sinh. Nhưng vì tôi thích nên thi thoảng mẹ vẫn chiều theo ý tôi.
Sau này lớn lên, tôi đã lâu lắm rồi không còn nhìn thấy những xe kẹo kéo tuổi thơ nữa.
Có những điều ta từng rất yêu thích, bằng một cách nào đó sẽ bị thời gian xoá mờ. Thậm chí biến mất. Mọi thứ trên đời, khi còn có thể, hãy tận hưởng.
Tôi từng nghĩ, tình yêu tuổi đôi mươi như những que kẹo kéo tuổi thơ mà tôi từng mê mẩn, chưa chắc đã ngon nhất, tốt nhất. Nhưng là ngọt ngào nhất trong ký ức của mỗi người. Mãi về sau khi nhớ lại, vẫn cảm thấy vị ngọt ở đâu đây.
Người mơ mộng như tôi, tìm thấy tình yêu trong ký ức ngọt ngào như que kẹo.
Nhưng với một số người, tình yêu đã qua, người cũ đã xa, vốn chẳng có gì quan trọng cả.
Như một bàn cờ, chỉ cần giữ lại Vua thì sẽ thắng, đâu quan trọng là Tốt hay Hậu? Tất cả đều sẽ phải hy sinh.
Tốt hay Hậu thì cũng chỉ là vật hy sinh cho Vua. Một quân cờ, xét cho cùng dù khác nhau tên gọi, nhưng cùng chung số phận cả thôi.
___________
Quang đứng đó. Cả bầu trời phía sau lưng cậu ấy dường như đang tối sầm lại. Bóng lưng cô đơn giữa cơn giông kéo tới cùng gió mạnh. Tôi nhìn Quang, có một chút thương cảm, có một chút sững sờ. Một làn gió lạnh thổi bụi bay nhoè mắt tôi. Tôi đưa tay lên dụi mắt. Rồi tiến về phía cậu ấy:
- Trời sắp mưa rồi, còn đứng đây làm gì?!
Quang không đáp lại câu hỏi của tôi. Cậu ấy bỗng kéo tay tôi lại sát bên, rồi gục đầu lên vai tôi:
- Mệt quá! Mượn vai một lát!
Tôi im lặng nhìn ra phía xa chân trời. Cơn mưa ngày hôm nay, chắc là sẽ lớn lắm. Mây đen đang kéo đến cuồn cuộn thế kia mà. Quang hất ra một tiếng thở dài. Tôi hỏi một câu thừa thãi trong vô thức:
- Ổn không?!
Quang gật nhẹ:
- Chị hỏi cho có phải không? Ổn! Rất ổn.
Có đôi lúc đứng trước những rối ren của cuộc đời người khác, bạn không thể im lặng, nhưng cũng chẳng biết phải nói gì. An ủi thì nằm ngoài khả năng. Nhưng động viên lại thừa thãi. Không nói gì đáp lại không gian trống trải, thì cảm thấy ngại ngùng.
Là một người bạn, tôi không muốn Quang cảm thấy giờ đây cậu ấy chỉ có một mình. Thường ngày, cậu ấy luôn đùa giỡn. Nhưng tôi biết, Quang là một người nhạy cảm, có trái tim ấm áp. Ẩn sau vẻ bề ngoài vô lo, chưa trưởng thành, là một trái tim mang nhiều vết xước với những tổn thương từng có. Quang không gần gũi với cả cha lẫn mẹ. Nhưng cậu ấy là con trai duy nhất của chủ tịch. Dù không nói ra, hay có cố gắng tỏ ra thờ ơ với con trai mình như thế nào đi chăng nữa, đối với chủ tịch mà nói, ông ấy đặt vào Quang rất nhiều kỳ vọng. Nếu không phải vì hy vọng vào đứa con này, trong tương lai sẽ thay thế mình ở một thời gian không xa nào đó. Thì có lẽ, ông ấy đã không phải nhọc công tốn sức tức giận rồi lại đi dọn dẹp từng chút một những bãi chiến trường tuổi trẻ bồng bột do con mình gây ra.
Ngày hôm nay, khi công ty gặp phải biến cố này, chủ tịch bị triệu tập liên quan đến rất nhiều rắc rối pháp lý sắp tới. Dù Quang trong công ty vẫn chỉ là một nhân viên nhỏ. Nhưng bỏ qua điều đó, cậu vẫn là con ông ấy… Có lẽ giờ phút này, trong lòng đang rất lo lắng cho cha mình nhưng chẳng thể làm gì?!
Những nhân viên ở bên dưới như chúng tôi, cho dù là ở bộ phận nào, cũng chẳng thể đóng vai trò gì trong những sự kiện như thế này. Chỉ có Ban Quản Trị và phòng pháp chế, cùng phòng truyền thông mới có thể tham gia giải quyết khủng hoảng này mà thôi. Hẳn Mặt Trời đang rất đau đầu với tất cả mọi việc.
- Chị không cần lo quá đâu!
Câu nói của Quang bất ngờ vang lên kéo tôi khỏi dòng suy nghĩ bâng quơ.
- Lo gì?! Lo thì được gì
Nói vậy nhưng không thể không cảm thấy lo lắng. Đôi khi chúng ta cứ tự dối lòng và nói ra những điều khác xa mình đang nghĩ.
Một vài giọt nước mưa bắt đầu rơi lất phất. Quang đứng dậy, hất mặt về phía tôi:
- Muốn ngồi đây tắm mưa hay đi ra chỗ khác?
“Mưa? Tắm mưa?! Không được. Còn em bé nữa. Tắm mưa ốm thì sao?” Tôi thoáng nghĩ rồi vô thức sờ tay lên bụng mình. Quang sững lại nhìn tôi trong giây lát rồi nhanh chóng kéo tay tôi đứng dậy, vừa lúc mưa đổ xuống như trút. May mắn thay, chúng tôi đã kịp chạy vào mái hiên bên trong.
Quang rút ra một điều thuốc đưa lên miệng, tôi tiện tay rút điều thuốc khỏi cậu ấy, rồi giật lấy bao thuốc trên tay Quang, nhét lại điếu thuốc vào trong.
- Hút ít thôi, không hút nữa.
Quang chau mày nhìn tôi, rồi lại nhìn bao thuốc trong tay tôi. Song, cậu ấy cũng không phàn nàn gì. Chẳng phải tôi muốn giấu giếm việc mình đang mang thai. Chỉ là nói ra lúc này không phải lúc. Trong khi mọi thứ đang xáo trộn ở cuộc đời cậu ấy, tôi không thể hồ hởi báo tin vui của mình.
Gió mạnh, mưa lớn dần. Quang đút hai tay vào túi quần, thở dài.
- Tin bố em mới bị triệu tập vừa lên báo là mấy con giời té ngay. Bớt phiền hẳn!
Tôi cười động viên:
- Trong cái rủi cũng có cái may. Tiện sàng lọc bạn bè, các mối quan hệ cũng tốt còn gì.
Quang cười khẩy:
- Không cần phải đến hôm nay, có chuyện này mới có thể sàng lọc đám rác rưởi ấy. Ngay từ đầu đã là những mối quan hệ đôi bên cùng có lợi rồi.
Tôi nhướn mày:
- Lợi như thế nào? Chỉ thấy em chơi với mấy đứa như vậy rất tốn thời gian. Mà em bớt dùng từ cay nghiệt đi. “Rác rưởi” nghe nó nặng.
Quang rút tay trong túi quần ra đặt lên đầu tôi, rồi vò cho tóc tôi rối tung:
- Chị còn non và xanh lắm.
Tôi nhăn nhó gạt tay cậu ấy xuống, rồi chỉnh lại tóc mình. Quang thờ ơ nói:
- Mấy đứa gái xinh, bất tài vô dụng, hot hot trên mạng, nếu không có tài năng gì, thì tin tức hẹn hò với con người này người kia, chẳng phải có chuyện um sùm cõi mạng sao?
Tôi lại bĩu môi, đáp giọng khinh khỉnh:
- Vậy thì có lợi chỗ nào? Bố em cũng không thích những tin tức kiểu đó còn gì? Chỉ tốt cho tụi nó, chứ tốt gì cho em? Mà nói là đôi bên cùng có lợi. Lãng phí thời gian với những người mà mình biết trước đến với mình vì danh lợi, để làm gì?
Quang cười:
- Để bố mẹ chú ý đến em. Chẳng phải không có lùm xùm trên báo, bố không phải tức giận giải quyết, thì ông ấy có khi đã quên em rồi sao? Bố càng tức giận, mẹ càng hả hê. Mẹ cũng sẽ gọi hỏi han em… Không thì cả năm bà ấy cũng không gọi.
Tôi lặng người trong thoáng chốc. Từng câu nói của một người đàn ông đã hơn hai mươi tuổi, sao lại như đứa trẻ mới mười mấy thế này…. Tôi cảm giác như dù đã lớn lên, nhưng có lẽ Quang vẫn đang sống ở những ngày tháng cha mẹ ly hôn và bỏ mình ở lại. Cái khát khao “được” bố mẹ mình “chú ý”, mới khờ dại và non nớt làm sao.
Dường như nhìn thấy được sự “thương cảm” tràn đầy trong ánh mắt tôi. Quang xua tay:
- Quan trọng hơn là, có lợi ở khoản vui. Chơi với bọn đó cũng vui được trong lúc đó. Có thiệt gì nào? Giờ bố em gặp sự cố, tụi nó nhanh nhẹn lên phủ nhận không quen biết, không hẹn hò gì cả rồi. Đỡ phải cắp theo mấy cái đuôi dù đã chán muốn chết!
Tôi thở dài:
- Thôi, đừng nói về đám gái gú thiển cận của em nữa. Cái kiểu người thấy người khác sẩy chân đã nghĩ rằng người ta chết hẳn ấy… Nói mãi chỉ thấy phí lời. Nhưng mà, lúc nãy, chị thấy chị Như Hoa tới. Chị ấy đến công ty mình lúc này làm gì nhỉ?
Tôi tỏ rõ vẻ băn khoăn. Quang nhìn tôi giây lát rồi buông thõng một câu nhẹ bẫng:
- Đến họp Ban Quản Trị chứ gì nữa.
Tôi mở to mắt, ngạc nhiên nhìn Quang:
- Liên quan gì?
Quang nhún vai:
- Mẹ Cả cũng sẽ đến. Mẹ Cả và chị Như Hoa đều là cổ đông của công ty. Vợ đầu lúc nào cũng có địa vị và danh phận, dù thế nào. Chả bù cho mẹ em và mẹ ba, chuyện kinh doanh, công ty, chưa một lần được bố em cho phép ý kiến. Trong mắt ông ấy chắc chỉ có 2 loại đàn bà: Để yêu và tôn trọng, hoặc để hầu hạ và xem thường.
_______________
Những câu nói của Quang khiến tôi suy nghĩ mông lung nhiều quá. Tôi không rõ cảm giác này là gì? Là có một người phụ nữ rất quan trọng với Mặt Trời, cô ấy sẽ luôn tồn tại trong cuộc đời anh ấy, cho dù có hay không - sự xuất hiện của tôi. Đúng không?
Như Hoa có rất nhiều thứ mà tôi không có, hay chính xác hơn là chưa thể có lúc này. Chị ấy có thể cùng Mặt Trời đồng hành trong những biến cố như hôm nay - điều tôi có muốn cũng chưa đủ khả năng để giúp đỡ. Một người là cổ đông, một người chỉ là phó phòng bé nhỏ. Xét về hoàn cảnh và vị trí, rõ ràng đã chẳng có cửa để so bì.
Khi bạn yêu ai đó, bạn sẽ muốn có mặt trong tất cả hành trình của cuộc đời họ. Cho dù là hạnh phúc hay những lúc khó khăn. Nếu yêu thật lòng, chẳng ai muốn phủi tay, là người đứng ngoài cuộc cả. Có chăng chỉ như đám con gái ham hư vinh trên thế giới ảo mà Quang nói… Đến với nhau vì lợi ích, vội vã rời đi khi lợi ích chẳng còn.
Vốn từ trước đến nay, vị trí của tôi trong lòng Mặt Trời chưa từng rõ ràng. Chỉ từ khi có đứa trẻ này, mọi thứ mới trở nên chân thực một chút. Nhưng tôi có lòng tự trọng của mình, chẳng muốn một ai vớt lấy cuộc đời mình chỉ bởi vì lỡ lầm và thương xót.
Giờ đây, mỗi điều tôi biết về mối quan hệ giữa anh ấy với vợ cũ… Đều mang tới cho tôi cảm giác thật bất an.
“Ta yêu sai hay đúng.
Còn thấy đau là còn thương.”
Câu hát ấy cứ quanh quẩn bên tai tôi suốt nhiều ngày. Tình yêu đâu có đúng- sai. Nó là thứ cảm xúc đắt giá, đến và đi không hề báo trước. Xét cho cùng “còn thương” đâu phải là “còn yêu” đúng không?
Tôi luôn nghĩ Mặt Trời còn thương Như Hoa nhiều lắm. Nhưng có “còn yêu” hay không? Nếu có, thì còn nhiều hay ít? Tôi không dám chắc. Thật khó khăn cho một mối quan hệ mà những người trong cuộc không thể chắc chắn cảm giác của đối phương dành cho mình. Và càng mệt mỏi hơn, khi trong mối quan hệ đó có xuất hiện “người thứ ba” dù chỉ là hình bóng thoáng qua, không rõ nét. Không có quyền ghen tuông vì chẳng có chuyện gì xảy ra cả. Thật vô lý khi áp đặt sự phẫn nộ lên mối quan hệ chỉ vì cảm giác “thiếu an toàn” của bản thân với một “kẻ thù” không tồn tại.
Có một câu hỏi rất hay được đặt ra cho những cặp đôi yêu nhau, đó là giữa việc ngoại tình thể xác và ngoại tình tư tưởng, bạn thấy việc nào khó có thể tha thứ hơn?! Nhiều người trả lời rằng họ thà biết người mình yêu lên giường với người khác vì sinh lý hay vui chơi qua đường, còn hơn là biết rằng người mình yêu thực lòng yêu đối phương, dù không hề có tình dục, xác thịt.
Tôi không rõ nữa. Ngoại tình là ngoại tình thôi. Vết đứt trên da cũng đau. Mà, vết đứt trong tim còn đau hơn thế.
Như Hoa lúc ấy và sau này sẽ luôn là người phụ nữ mà Mặt Trời không thể từ bỏ, không nhẫn tâm từ bỏ. Còn tôi, tôi ở đâu trong cuộc đời anh ấy? Là một người mới bước vào, liệu có thể nào ở lại mãi mãi được chăng?
___________
Cả ngày hôm ấy, tôi không nhắn tin hay gọi gì cho Mặt Trời. Anh ấy dường như ở trong phòng họp suốt mười mấy tiếng. Tôi không muốn làm phiền. Sau khi ở sân thượng với Quang, tôi trở về cố gắng làm tốt công việc của mình. Đó là tất cả những gì tôi có thể và nên làm lúc này. Không tạo thêm gánh nặng, không trở thành một sự phiền phức nếu như mình đã chẳng thể giúp gì.
Theo những gì Quang nói, thì mọi chuyện sẽ sớm yên ổn thôi. Vì đây không phải là lần đầu tiên có tin tức về việc chủ tịch gây lũng đoạn thị trường và gian lận cổ phiếu. Có điều, tất cả những lần trước đều yên ổn, không có chứng cứ thuyết phục nào. Phòng truyền thông sau đó luôn giải quyết êm đẹp. Tin đồn theo thời gian cũng trở nên nhạt nhẽo và bị vô vàn sự kiện khác lấp đầy.
Tôi thì cảm thấy bất an hơn. Nếu chỉ là tin đồn không bằng chứng, không dễ gì có lệnh triệu tập điều tra. Báo chí chính thống đều lên tin ngay lập tức. Chuyện này chắc chắn đã được sắp xếp, chuẩn bị rất kỹ càng. E rằng phen này lành ít dữ nhiều.
Nếu chủ tịch bị có vấn đề gì với pháp lý thực sự, thì không giống phim ngôn tình rằng Quang sẽ là người thay thế. Không dễ dàng như vậy, ngay cả khi cổ phần có được chuyển qua cậu ấy. Tổng và những công ty con, chi nhánh nước ngoài vẫn sẽ phải hoạt động cho dù tình huống xấu nhất có đến đi chăng nữa. Tất nhiên, ai sẽ ở vị trí thay thế sẽ chẳng đơn giản gì…
Thậm chí những gì chủ tịch gây dựng cũng có nguy cơ mất trắng vào tay người khác. Công ty không thể sụp đổ, nhưng nó sẽ thuộc về ai khi rắn mất đầu, thì chưa rõ. Tất nhiên, điều tôi hy vọng với tư cách là một nhân viên nhỏ bé… là mọi chuyện sẽ ổn. Cho dù… nếu nó không ổn cũng chẳng ảnh hưởng nhiều đến tôi. Nhưng với Mặt Trời, chắc hẳn là một câu chuyện khác…
___________
Gần chín giờ tối, Mặt Trời vẫn chưa ra khỏi phòng họp. Còn Như Hoa, tôi không biết chị ấy đã về từ lúc nào. Có thể chị ấy chỉ đến tham gia cuộc họp chớp nhoáng sau đó rời đi từ lúc tôi và Quang còn đang trò chuyện.
Tôi nhắn tin cho Mặt Trời. Rồi xách túi chuẩn bị tự về. Bỗng tin nhắn trả lời nhanh chóng được gửi tới: “Chờ anh thêm một chút. Sắp xong rồi.”
Tôi lại ngồi lại bàn làm việc và chờ anh ây. Khoảng mười giờ hơn, anh ấy nhắn tin: “Em xuống sảnh trước đi. Anh xong rồi, anh đi lấy xe. Hôm nay cho tài xế về trước vì có con nhỏ, không đợi anh lâu được.”
Tôi lại xách túi, bấm thang máy, đi xuống sảnh để chờ anh. Phía đằng sau có mấy người rời ra từ phòng họp. Mọi người đều có vẻ rất căng thẳng, hoàn toàn chẳng ai để ý tới tôi.
Xe anh vòng qua sảnh trước, tôi vội bước lên mở cửa trước rồi vào xe. Gương mặt anh lộ rõ sự mệt mỏi. Vừa thấy tôi, anh liền nói:
- Xin lỗi babe, em đợi anh lâu lắm phải không? Em ăn tối chưa?!
Tôi gật đầu:
- Em ăn rồi. Anh đói không? Mình đi ăn thêm. Em thấy anh mệt lắm.
Anh nắm lấy tay tôi:
- Tốt lắm! Rất ngoan. Em tự ăn uống thế anh mới yên tâm. Bây giờ anh còn vài việc phải giải quyết, mình đi ăn nhanh một chút, anh đưa em về rồi anh xử lý nốt mấy việc.
Tôi mím môi: “Dạ”
Nhìn anh rất khẩn trương, khiến tôi không thể không thấy vừa lo vừa thương anh được. Chúng tôi ghé một quán ăn đêm nhỏ.
Ngồi ăn, tôi hỏi anh về sự cố hôm nay. Anh không nói gì nhiều. Cũng như Quang, anh chỉ nói tôi: “Sẽ ổn thôi, em đừng lo.”
Nhưng khi tôi nói với anh rằng tôi nhìn thấy Như Hoa đến công ty, thì ánh mắt anh khựng lại vài giây, cử chỉ cũng dường như có chút lạ lùng. Anh chỉ đáp ngắn gọn: “Ừ”
Vì thấy anh không muốn nhắc tới chuyện này, nên tôi không đào sâu khi anh đang mệt mỏi. Bỗng anh nói:
- Em sắp xếp anh gặp bố mẹ em sao rồi? Hôm nào nhớ cho anh biết.
Tôi liền đáp:
- Anh đang bận thế này… Để từ từ cũng được mà.
Anh xua tay:
- Không được. Công việc anh lo được, không để ảnh hưởng. Em cứ sắp xếp ngày đi. Anh cũng muốn đưa em về gặp bố mẹ anh. Việc này quan trong. Còn chuyện khám em bé, anh xin lỗi mai anh không đi cùng em được. Nhưng anh sẽ sắp xếp tài xế đưa em đi.
Vì biết anh đang rất nhiều chuyện phải lo, nên tôi cố gắng không để anh phải bận tâm về mình nhiều quá:
- Anh yên tâm, không sao mà. Em tự lo được. Em có phải là trẻ con nữa đâu. Sắp làm mẹ của trẻ con rồi.
Anh mỉm cười ấm áp nhìn tôi. Nụ cười ấy trong phút giây thoáng qua, tôi cảm giác như chúng tôi sẽ là một gia đình thật đủ đầy và hạnh phúc.
____________
Hôm sau, tôi đi khám thai một mình. Mẹ có ý muốn đi cùng, nhưng tôi từ chối. Bác sĩ sau khi siêu âm, nói rằng tôi có một túi thai nằm trong tử cung khoảng 6 tuần tuổi. Tôi thắc mắc. Bác sĩ nói rằng tuổi thai tính theo siêu âm, không giống cách tôi tính ngày kinh thông thường. Tôi có đôi chút ngạc nhiên vì xem phim hay TV khi người ta đi khám thai đều thấy siêu âm ra em bé tim đập bình bịch. Nhưng vì tuổi thai quá nhỏ, nên em bé của tôi chưa có gì cả. Bác sĩ bảo quay lại sau 2 tuần nữa.
Trên đường về, tôi vẫn cảm thấy thật hạnh phúc. Dù chưa rõ hình hài, nhưng được nhìn thấy mang trong mình là một mầm sống, cảm giác trải nghiệm đầu tiên trong cuộc đời này… ngọt ngào vô cùng. Tôi chụp lại kết quả siêu âm và gửi tin nhắn cho anh.
Anh gửi lại tôi một nụ hôn và trái tim.
Giữa những bộn bề của cuộc sống với quá nhiều nỗi lo toan, thế giới của riêng tôi bỗng dưng chầm chậm lại, ngọt ngào và bình yên đến lạ.
Tôi yêu thiết tha khoảng khắc đó. Khoảng khắc mở ra quãng đời đẹp đẽ mà tôi chưa từng nghĩ tới, hình dung đến trước giờ.
Bạn có thể chưa sẵn sàng để làm mẹ.
Bạn cũng có thể chưa từng nghĩ rằng mình muốn làm mẹ.
Nhưng,
Khi thực sự biết mình đã làm mẹ, bản năng sẽ cho bạn cả mong muốn và cả sự sẵn sàng mà trước đó vốn bạn không hề có.
_________
Chiều hôm đó, tôi ở nhà, vì việc đi khám thai nên tôi đã xin nghỉ cả ngày. Bây giờ biết chính xác là em bé mới sáu tuần tuổi, vậy có nghĩa là còn nhiều thời gian nữa, bụng tôi mới to lên, tôi chưa cần nghỉ việc ở nhà quá sớm.
Bỗng điện thoại tôi reo lên. Một số lạ hiện trên màn hình, không biết là ai? Hay shipper nhỉ? Nhưng tôi có đặt hàng gì đâu?! Tôi liền nghe máy:
- Alo?
Đầu dây bên kia, một giọng nữ lớn tuổi ngập ngừng:
- Cho tôi hỏi, có phải số của cô An Sương không ạ?
Tôi liền trả lời:
- Dạ vâng, đúng rồi ạ. Dạ cho hỏi là ai đó ạ?
Bên kia đáp lại:
- Chào cô, tôi là mẹ Minh.
Tôi nhất thời không kịp phản ứng:
- Dạ Minh nào cơ ạ?
Giọng bên kia trầm đặc:
- Nguyễn Hữu Gia Minh
Tôi giật mình. Là mẹ của Mặt Trời sao? Anh nói sẽ đưa tôi về ra mắt gia đình, sau khi gặp bố mẹ tôi. Nhưng tôi không biết vì sao, mẹ anh, hôm nay, lại gọi cho tôi… đường đột thế này. Hoàn toàn quá bất ngờ.
Tôi lắp bắp:
- Dạ… Dạ cháu chào bác ạ.
Bác gái nhẹ nhàng hỏi:
- Không biết tôi xin phép gặp cô một lát được không?
( Còn nữa )
_________________
Ngoại Truyện 3: Cha của cặp sinh đôi
Như Hoa đến công ty hôm nay vốn không phải để tham gia họp hội đồng quản trị. Vai trò của cô đối với sự kiện này thực chất chẳng có gì quan trọng để phải ra mặt. Nhưng trở trêu thay, bỗng dưng cô lại trở thành kẻ liên quan bất đắc dĩ đến tất cả câu chuyện này, cho dù không muốn.
Cuối cùng thì, hắn cũng không buông tha cô. Hắn không muốn cho quá khứ ngủ yên?! Bởi vốn dĩ hắn vẫn luôn như thế, là một kẻ ích kỷ đến tận cùng.
Vậy vì sao cô đã từng yêu hắn đến thế? Yêu bằng tất cả những gì cô có ở những năm tháng đẹp đẽ nhất của cuộc đời?! Vì sao cô đã từng tin hắn đến thế? Tin tưởng tận đến giây phút cuối cùng cũng không tin rằng hắn sẽ ruồng bỏ mẹ con cô.
Năm ấy, Quân đã có vợ rồi. Không phải là Như Hoa không biết, chỉ bởi cô thiếu nữ đơn thuần năm ấy không cưỡng lại được miệng lưỡi của người đàn ông hào hoa từng trải trước mặt mình. Hắn tâm sự với cô rằng hôn nhân của hắn là một sự sai lầm. Bằng chứng là hai người bọn họ đã ly thân nhiều năm nên không có con. Hắn và vợ đang hoàn tất thủ tục ly dị. Chỉ là hoàn tất thôi, chứ thực ra lâu rồi đã sống riêng.
Hắn ân cần chu đáo, hắn ngọt ngào, hào phóng, ấm áp và chân tình… Mọi thứ trước mắt Như Hoa lúc ấy rõ ràng là tình yêu, rõ ràng rất đẹp.
Cho tới ngày cô mang thai, vui mừng báo tin cho hắn, khác với những gì cô chờ mong… Thì hắn lạnh lùng buông câu:
- Anh đưa em đi phá. Vợ anh cũng đang mang thai rồi. Anh không thể bỏ vợ được.
Cô tưởng mình nghe nhầm. Nhưng không, hoá ra bao lâu nay cô đã chung chồng với người khác. Thứ cô gái trẻ non nớt năm đó nghĩ là tình yêu hoá ra chỉ là thứ na ná tình yêu nhưng chẳng phải.
Bởi vốn ngay từ đầu, hắn chưa từng thật lòng yêu cô. Sau này cô mới biết, hắn cũng chưa từng có ý định bỏ vợ.
Bức tranh mà cô thấy chỉ là một phần giả dối được che đậy kỹ càng bởi những mảng màu rực rỡ.
Hắn nói cô phiền nhiễu. Nếu cô yêu hắn sao lại muốn phá huỷ cuộc đời hắn? Một điều tra viên đang thăng tiến sẽ ra sao nếu có quan hệ ngoài luồng với một sinh viên trẻ tuổi?! Nhất là khi vợ anh ta đang mang thai?
Cô muốn huỷ hoại hình ảnh và tương lai của hắn sao? Hắn sắp lên chức, hắn có gia đình hạnh phúc, vợ đảm đang, lại đang mang thai.
- Cô cho tôi lý do để bỏ mọi thứ vì cô đi?! Nghĩ xem?! Có lý do gì không?! Tôi yêu vợ tôi! Được chưa?!
Không, hắn nói dối. Người đàn ông như hắn, chẳng thể yêu ai trên cuộc đời này, ngoài chính bản thân mình.
Nếu Minh không đến và mang cô đi, che chở cho những năm tháng côi cút của mẹ con cô… Thì có lẽ nỗi đau năm ấy đã chôn vùi cả ba mẹ con cô rồi.
Khi cô mang thai, cô đã nhìn thấy hắn đưa vợ đi khám, tay trong tay rất ngọt ngào… Cảnh tượng ấy cuộc đời này không tài nào cô quên được.
Hắn không nhận con, cũng ruồng bỏ cô.
Vậy mà cách đây hai năm, khi hắn được chuẩn đoán có khối u. Hắn đã vội vã tìm đến hai đứa trẻ để đòi quyền lợi làm cha.
Nhưng nực cười thay, không phải bởi hắn sợ sẽ chết mà vẫn chưa đoàn tụ với con. Hắn chỉ là muốn hai đứa trẻ có cùng huyết thống có thể đi xét nghiệm, để chẳng may nếu cần… hiến gì thì có thêm sự lựa chọn.
Tất nhiên, dù hắn có chết, cô cũng sẽ không đồng ý. Huống chi, hắn còn nhơn nhơn tự đắc thế kia. Con ruột của mình mà mảy may không chút lo lắng bao năm. Giờ xuất hiện lại mong con thành bùa hộ mệnh cứu sống tấm thân mục rữa của mình? Trên đời này, quả thực, có tồn tại người cha như thế sao?!
Hắn liên tục uy hiếp cô. Nhưng… Như Hoa không muốn Minh phải bận tâm chuyện này. Cô biết, một kẻ xấu xa rất đáng sợ khi hắn ở vị trí quá cao. Sau bao nhiêu năm, hắn đã không còn là một điều tra viên đơn thuần nữa. Giờ đây, hắn đã là người đứng đầu tổ điều tra án kinh tế. Một kẻ như hắn đã dùng bao nhiêu thủ đoạn để ngồi lên chiếc ghế đó? Liệu có buông tha ai bao giờ?!
Để hắn không làm phiền đến Minh, để hắn không thể cướp các con cô đi… Điều duy nhất Như Hoa có thể làm, là cùng các con đi thật xa khỏi tầm mà hắn có thể với tay ảnh hưởng tới.
Đã hai năm rồi, sao hắn chưa bị khối u giết chết? Mà vẫn khoẻ mạnh để ở đây làm rối loạn tất cả mọi thứ thế này?
Như Hoa không tin là vô tình mà hắn lại là người đứng đầu chỉ đạo điều tra chủ tịch. Không thể tình cờ như thế được… Ai là người đã đứng sau tất cả chuyện này?!
Một kẻ muốn cái gì là phải có bằng được và sẵn sàng dẫm tất cả những ai cản trở dưới chân mình. Hắn - chắc chắn không phải là người.
Sai lầm của cô, chính là đã từng yêu thương thật lòng - một con quỷ để cả quãng đời sau này chỉ toàn là hối hận dằn vặt tâm can…
Nếu biết rằng tình yêu mà ta đã từng có phải trả giá đắt đến vậy, liệu rằng có ai tình nguyện vẫn sẽ can tâm?
__________
*LTG:
- Xin lỗi vì để các bạn đợi lâu. Chắc phải gần 1 tháng nhỉ? Nhưng vì mình bận việc gia đình quá. Mong mọi người thông cảm.
- Khoảng cách giữa các phần đã khá xa. Vui lòng đọc lại 10 phần trước, để nhập lại vào mạch truyện và hành trình của An Sương nhé!
- Cám ơn vì đã yêu mến và chờ đợi tác phẩm của mình.
同時也有22部Youtube影片,追蹤數超過4萬的網紅Ngọc Ánh Official,也在其Youtube影片中提到,Ca khúc: Anh bỏ hút thuốc chưa Sáng tác: Tiên Cookie Trần Ngọc Ánh Official present: ▶ Đăng ký kênh tại: http://bit.ly/tranngocanhofficial #TrầnNg...
「anh bỏ hút thuốc chưa」的推薦目錄:
- 關於anh bỏ hút thuốc chưa 在 Facebook 的最讚貼文
- 關於anh bỏ hút thuốc chưa 在 Phạm Dương Ngọc Vlog Facebook 的最讚貼文
- 關於anh bỏ hút thuốc chưa 在 Facebook 的最佳貼文
- 關於anh bỏ hút thuốc chưa 在 Ngọc Ánh Official Youtube 的最讚貼文
- 關於anh bỏ hút thuốc chưa 在 Ye's Coming Youtube 的精選貼文
- 關於anh bỏ hút thuốc chưa 在 Hiển Râu Youtube 的精選貼文
- 關於anh bỏ hút thuốc chưa 在 Bích Phương - em bỏ hút thuốc chưa? (liu riu version) 的評價
- 關於anh bỏ hút thuốc chưa 在 Em bỏ hút thuốc chưa? - BÍCH PHƯƠNG ft.traitimtrongvang 的評價
- 關於anh bỏ hút thuốc chưa 在 Em bỏ hút thuốc chưa? (Lofi Ver.) - Bích Phương x Freak D 的評價
anh bỏ hút thuốc chưa 在 Phạm Dương Ngọc Vlog Facebook 的最讚貼文
Khi nào đánh thức kho báu dược liệu?
(Bài trên tập san kỷ niệm 11 năm VTC News)
Người Trung Quốc xưa vẫn có câu “Người Việt chết trên đống thuốc”, nghe rất cay đắng, nhưng qua nhiều năm làm báo, đi rừng nhiều, tiếp xúc với nhiều thầy lang, những người buôn bán bào chế thảo dược, tôi nhận thấy, có lẽ ngày càng đúng.
Tôi là một trong số những nhà báo ham mê khám phá núi rừng. Gần như núi rừng nào cũng mò đến tìm hiểu, mày mò, khám phá. Mỗi chuyến đi rừng, tôi thường rủ các thầy thuốc, hoặc những người am hiểu về thảo dược quý đi.
Vào rừng, ngoài ngắm cảnh đẹp, cây to, thác lớn, thú dữ, thì thứ thú vị, cuốn hút nhất phải là những loài thảo dược. Mỗi vùng đất, mỗi dải núi, mỗi bình độ, lại có những loài thảo dược riêng, rất đặc hữu và giá trị. Tuy nhiên, thảo dược tự nhiên quý hiếm có giá trị cao gần như ít được sử dụng, chủ yếu người dân nhổ bán sang Trung Quốc, mà không biết là thứ gì.
Cỏ đắt như vàng
Thời điểm 2005, tôi có nhiều ngày ăn ngủ leo núi, xuyên rừng với ông Trần Ngọc Lâm, được gọi là “người rừng”, vì ông sống ở trong một hang đá, trên độ cao 2.800m. Ông Lâm ở trên đó, thu hái thảo dược, trồng thảo dược quý để tự chữa bệnh cho mình.
Những ngày đó, tôi gặp rất nhiều người Mông đi rừng nhổ một loại cỏ nhỏ xíu, lá phát màu óng ánh. Khi đó, vàng chỉ có giá độ 1 triệu/chỉ, nhưng một kg cỏ này có lúc cao điểm lên tới 5 triệu đồng/kg tươi, dính cả rễ, đất. Có lúc giá xuống thấp, thì cũng vẫn bằng một chỉ vàng.
Giá trị khủng khiếp như thế, nên người Mông bỏ hết ruộng vườn, vào rừng săn lùng thứ cỏ ấy. Họ gọi là cỏ nhung, vì cái lá của nó mềm mượt như nhung. Một số nơi gọi là lan kim tuyến, vì nó thuộc họ lan, gân mặt trên lá phát ra màu óng ánh khi soi đèn vào ban đêm. Chính vì thế, dùng đèn pin luồn rừng ban đêm dễ tìm hơn. Cũng có nơi gọi là cỏ kim cương, vì nó phát sáng và quý như kim cương.
Sau này mới biết, có những thời điểm, người Trung Quốc thu mua nhiều để làm giống, thì giá vọt lên cao chất ngất, có lúc họ đủ giống rồi, thì giá lại xuống thấp, bởi họ chỉ thu mua giá chuẩn làm nguyên liệu. Tuy nhiên, với giá trị tiền thời đó, thì khó có thứ thảo dược gì đắt bằng.
Đem cây cỏ nhung đó về Hà Nội, tôi đi hỏi các chuyên gia, các nhà thực vật, song tuyệt nhiên không ai biết nó là thứ gì. Các thầy thuốc ở miền núi cũng đều chẳng biết công dụng của nó. Tôi viết vài bài báo nói về thứ cỏ ấy, thì một thời gian sau, cả nước rộ lên phong trào vào rừng nhổ cỏ nhung.
Trong Tây Nguyên, có những thời điểm học sinh bỏ học, trường lớp vắng tanh, để vào rừng nhổ cỏ nhung. Khi người dân ở những vùng có núi cao trên 1.200m, bỏ hết vào rừng săn lùng cỏ nhung, thì báo chí đưa tin nhiều, song tuyệt nhiên vẫn không nhà khoa học nào biết nó là thứ gì. Tất nhiên, trong các sách thuốc cũng không có mặt nó. Thậm chí, một số nhà nghiên cứu còn bảo giá trị của cỏ nhung ngang lá lốt. Và, đặt nghi vấn người Trung Quốc thu mua kiểu lừa đảo.
Thực ra, cho đến bây giờ, các nhà nghiên cứu Việt Nam vẫn chưa biết giá trị thực sự của nó là gì, khi nó đã rất đắt. Còn, người dân thì ngâm rượu uống, hoặc mua về dùng với lời đồn giải độc, chữa ung thư, đặc biệt những người ung thư phổi săn lùng sử dụng rất nhiều, chẳng biết do nguồn tin nào xui khiến.
Trong một lần sang Trung Quốc, đến Tập đoàn dược Đông Nam, chuyên sản xuất thuốc đông y, thuộc TP. Phúc Kiến, khi vào căn phòng trưng bày các loại thảo dược quý, thì tôi ngỡ ngàng khi thấy trưng bày vật phẩm và hình ảnh trang trại trồng lan kim tuyến rất nhiều.
Trao đổi với ông Hoàng Quyền Thành (Phó TGĐ Tập đoàn dược Đông Nam), thì mới biết tổ tiên ông ta dùng nhiều đời để chữa viêm gan, vàng da. Nó đặc biệt hiệu quả khi điều trị cho trẻ nhỏ. Sách dược chép rằng, người Trung Quốc đã dùng loại thảo dược này trên 1 vạn năm rồi. Ông cũng cảnh báo dùng có giới hạn, vì nó có độc tố hại cho thận. Ông Trần Ngọc Lâm, người dùng lan kim tuyến theo cách của người Trung Quốc, thì quả quyết: “Tất cả những dược liệu điều trị bệnh về gan đều không có độc tố. Nếu có độc tố thì không thể điều trị gan được”.
Điều đáng nói, là ông Hoàng Quyền Thành cho biết, giá trị của lan kim tuyến lúc lên lúc xuống, nhưng trung bình khoảng 30 triệu đồng/kg khô. Tập đoàn của ông, cũng như nhiều tập đoàn khác, đã trồng được nhiều, xây dựng những trang trại khổng lồ để trồng loại cỏ này. Tuy vậy nhu cầu vẫn không đủ. Và, ông ngỏ ý, nếu Việt Nam sản xuất được, tập đoàn của ông có thể nhập khẩu số lượng không giới hạn.
Theo ông Trần Ngọc Lâm, việc trồng lan kim tuyến không có gì khó khăn. Chúng chỉ cần độ cao trên 1.200m đến dưới 2.800m, dưới tán rừng và ẩm ướt. Nếu có đủ điều kiện, chúng lớn rất nhanh, sinh sản như cỏ. Tuy nhiên, theo ông Lâm, thứ này rất khó trồng thành công, là bởi vì, cứ người này trồng, người kia nhổ trộm, không quản lý được. Ở Việt Nam, cũng có một số cá nhân trồng lan kim tuyến, song gần như chỉ trồng chơi làm cảnh. Cũng có doanh nghiệp đầu tư trồng, nhưng chưa có kỹ thuật và quy mô. Điều này vô cùng đáng tiếc.
Nhổ “khoai” đem bán
Cũng thời điểm độ 2005-2006, khi khám phá đại ngàn Hoàng Liên Sơn, tôi gặp nhiều đồng bào Mông đi rừng tìm kiếm “khoai lang núi”. Mỗi người một cái gùi trên lưng. Họ thường đi tìm kiếm vào thời điểm đầu năm và cuối năm. Đầu năm, một loại “khoai lang núi” mọc lên, ra hoa vào mùa hè, rồi lụi. Mùa thu lại có một loại mọc lên, ra hoa vào mùa đông, rồi lụi khi đầu xuân.
Những củ “khoai lang núi” nhìn loằng ngoằng như con rết, không có gì đẹp đẽ. Đi vài ngày trong rừng, họ lấy được đầy gùi, cõng ật ưỡng xuống núi. Một anh người Mông bảo: “Có thằng Tàu sang, mang cái củ này bảo bên Tàu đói quá, nhờ vào rừng tìm cho củ khoai loại như con rết này để về ăn, thế là tao đi nhổ thôi. Cả bản đi nhổ, ngày có khi được cả tấn”.
“Người rừng” Trần Ngọc Lâm cười bảo: “Toàn là sâm quý đấy. Người Tàu sợ gọi là sâm thì dân đòi giá cao, nên cứ gọi là khoai núi, thì mua được giá rẻ”. Khi đó, loại “khoai lang núi” này có giá chỉ 200 ngàn đồng/kg. Sau tiếp xúc với một số đầu mối buôn dược liệu, mới biết đó là sâm tiết trúc, sâm đốt trúc, dân gian gọi là tam thất hoang.
Người Trung Quốc bảo rằng, có nhiều loại sâm tiết trúc, nhưng giá trị không chênh nhau nhiều. Từ loại tiết trúc mọc ở dãy Hoàng Liên Sơn, đến Lào, tận núi Ngọc Linh, giá trị không khác nhau mấy và người Trung Quốc thu mua theo giá chung. Có những thời điểm giá lên cao, cũng là do Trung Quốc gom giống, có thời điểm xuống thấp, là nhu cầu nội địa họ đáp ứng được.
Càng đi rừng nhiều, tìm hiểu nhiều, tôi nhận thấy sâm tiết trúc là loại thảo dược cực kỳ giá trị. Tiếc rằng, chúng đã bị nhổ gần như sạch bách bán sang Trung Quốc. Và, sang Trung Quốc, mới thấy những trang trại trồng sâm tiết trúc trải dài hết dãy núi này đến dải núi khác, mênh mông bát ngát bằng cả miền Bắc Việt Nam, cung cấp cho cả thế giới sử dụng.
Trong dòng sâm tiết trúc, hiện tại, đắt nhất là loại mọc ở núi Ngọc Linh, gọi là sâm Ngọc Linh, ở địa phận Quảng Nam và Kon Tum. Tên thực tế được định danh khoa học là Sâm Việt Nam. Loại tự nhiên, quý ngang nhau là mọc ở bên Lào, cũng thuộc dải núi Ngọc Linh, bởi nó cùng địa hình, địa chất, khí hậu. Tuy nhiên, tôi đã thử nghiên cứu, kiểm định chất lượng, thì nhận thấy, một loại sâm tiết trúc ruột đen ở dãy Hoàng Liên Sơn thuộc địa phận Lai Châu có hàm lượng Saponin tổng hợp loài sâm cao gấp đôi ở núi Ngọc Linh.
Chính vì thế, trên thị trường nhiều năm qua, loại sâm ở Lai Châu thường được đem vào Ngọc Linh để bán với thương hiệu sâm Ngọc Linh. Hiện tại, loại sâm này có giá trung bình khoảng 100 triệu/kg. Loại củ hoang dã, củ lớn, rất khó định giá, thậm chí đến cả tỷ đồng/củ độ 7-8 lạng.
Loại sâm tiết trúc có giá trị thứ 2, là loại mọc ở một quả núi giữa huyện Na Hang và Lâm Bình (Tuyên Quang). Suốt mấy năm qua, rộ lên chuyện người dân ở hai huyện này vào rừng lần tìm, nhổ sạch sẽ không còn một mống sâm tiết trúc nào. Giá bán ngang ngửa sâm Ngọc Linh, loại nhỏ 40-50 triệu, loại củ to cả trăm triệu/kg.
Tò mò với chuyện sâm xuất hiện ở Tuyên Quang, tôi lên xã Sinh Long tìm hiểu, thì biết, mấy chục năm trước, có mấy bản người Dao sống ở trong rừng già, mang giống sâm từ Trung Quốc về trồng làm thuốc. Họ trồng trong vườn, trên nương, trong rừng, bất cứ chỗ nào gieo trồng được là rải hạt, để nó tự mọc, tự sinh. Thế rồi, khoảng 30 năm trước, Nhà nước có chính sách hạ sơn, vừa bảo vệ rừng già, vừa tạo điều kiện sống tốt hơn cho những bản người Dao này. Ruộng nương bỏ hoang, những cụm sâm tiết trúc cứ tự ra hoa, kết trái, tự sinh trưởng. Thi thoảng, họ lại đi bộ cả ngày về bản, nhổ vài kg, đem xuống chợ bán với giá vài trăm ngàn/kg.
Đùng một cái, con buôn phát hiện đó là sâm quý, thổi lên là sâm Ngọc Linh, bán giá vài chục triệu đồng. Thế là toàn dân trong vùng vào rừng, bới đất, lật lá tìm sâm, nhổ sạch bách không còn một mầm mống nào nữa. Loại sâm quý ở Tuyên Quang chính thức tuyệt chủng.
Những ngày này, từ giữa năm 2019, lại rộ lên những thông tin hàng trăm người Mông kéo nhau vào các khu rừng ở Lâm Đồng, Đăk Lắk để khai thác một loại sâm tiết trúc mới phát hiện. Mỗi ngày, cả tạ, thậm chí cả tấn sâm được đưa ra khỏi rừng. Đây cũng là một loại sâm tiết trúc có giá trị, khá giống với loại sâm ở Tuyên Quang, nhưng không phải Sâm Việt Nam, loại có ở Ngọc Linh và Lào Cai, tuy nhiên, vì chưa có nghiên cứu cụ thể về nó, nên con buôn đang giả mạo sâm Ngọc Linh để bán với giá cắt cổ, vài chục triệu đồng/kg. Chắc chắn một điều, khi loại sâm này chưa được nghiên cứu gì, thì đã bị nhổ sạch.
Dải Tây Côn Lĩnh cũng có một dòng sâm tiết trúc khá tốt. Thân chúng nhỏ như cái đũa, ruột tím pha trắng, pha vàng nhạt, ăn giòn sần sật, rất bổ dưỡng. Tuy nhiên, dãy núi khá nhỏ, lại nằm ngay Trung Quốc, nên nó nhanh chóng tuyệt chủng.
Giờ đây, khoảng chục dòng sâm tiết trúc, đa dạng nhất là quanh dãy Hoàng Liên Sơn, đã bị nhổ gần như sạch sẽ. Giờ là lúc người Việt nhận ra giá trị của nó, thì cũng là lúc nó đã sạch bóng rừng già. Giá sâm giờ cao hơn Trung Quốc rất nhiều, nên có lẽ tới 90% sâm tiết trúc (tam thất hoang) có mặt ở thị trường Việt Nam là của Trung Quốc. Người Trung Quốc trồng sâm rất giỏi, kỹ thuật canh tác đã trải 500 năm, nên sâm lớn rất nhanh, giá trị không thể so sánh với loại mọc hoang dã trong rừng Việt Nam. Ngay cả sâm tiết trúc dòng Ngọc Linh (Sâm Việt Nam), người dân ở các châu như Kim Bình, Hồng Hà, Vân Sơn, thuộc tỉnh Vân Nam cũng đã trồng rất nhiều và bán tràn lan ở Việt Nam với giá rất cao. Có thể nói, 90% sâm Ngọc Linh bán ở Việt Nam có nguồn gốc từ Trung Quốc, vào Việt Nam qua các cửa khẩu tiểu ngạch ở Lai Châu.
Qua tìm hiểu, tôi được biết, các dòng sâm quý này, người Trung Quốc thu mua giống từ Lai Châu, rồi nhân giống, gieo trồng. Chúng có đủ các đặc tính, hoạt chất của sâm Ngọc Linh, nên làm giả sâm Ngọc Linh hoàn hảo. Nói là làm giả sâm Ngọc Linh, nhưng nó chỉ không được trồng ở núi Ngọc Linh, chứ rõ ràng nó là sâm tiết trúc dòng Ngọc Linh. Thậm chí, một số nhà nghiên cứu ở Viện Dược Liệu còn ngỡ ngàng, khi hàm lượng saponin chính MR2 của loại sâm Lai Châu trồng ở Trung Quốc lại cao bất thường. Nhiều khả năng, trình độ cách tác, chăm bón của họ là siêu đẳng.
Viết đến đây, lại thêm đáng tiếc, là bởi, đây là loại dược liệu rất quý, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã gọi là “Quốc bảo Việt Nam”, nhưng chúng ta lại đang tự làm giảm giá trị của nó bởi gọi tên theo chỉ dẫn địa lý. Hồi dược sĩ Đào Kim Long tìm ra sâm trên núi Ngọc Linh, ông đã hét lên sung sướng, bởi đã tìm thấy loài sâm có ở Lào Cai. Tức là, ý ông, đã tìm thấy cây sâm Lào Cai ở núi Ngọc Linh. Thế hệ những người già ở Ngọc Linh, vẫn gọi chúng là sâm đốt trúc, sâm tiết trúc. Tên khoa học của nó là Sâm Việt Nam. Cái tên Sâm Việt Nam vừa rộng, vừa thể hiện được thương hiệu quốc gia, lẽ ra phải nên dùng rộng rãi. Giống như cùng là nhân sâm, nhưng nó có tên sâm Triều Tiên, sâm Trung Quốc, mới thể hiện được giá trị. Việc gọi là sâm Ngọc Linh, là tự giới hạn thị trường cho loại sâm quý này.
Bản thân tôi, cũng có nhiều lần vào các vùng trồng sâm ở Trà My (Quảng Nam) khảo sát cùng các doanh nghiệp, để tìm đất trồng sâm. Tuy nhiên, việc trồng sâm rất khó khăn. Người dân trong đó khá khép kín, không thích người lạ xâm nhập. Họ sợ mất mát, lộ vị trí vườn sâm. Cây sâm có giá trị rất cao, nhưng kỹ thuật canh tác thủ công rất kém, nên sản lượng rất thấp. Ngoài ra, người trồng sâm chịu đủ các loại rủi ro. Thiệt hại nhiều nhất là do chuột. Có những gia đình bị chuột ăn sạch vườn sâm. Thiệt hại lớn thứ hai, là bị trộm cắp. Sâm trồng giữa rừng, thời gian thu hoạch quá lâu, không thể trông nom quanh năm suốt tháng được, nên sểnh ra là mất. Đồng bào phải cấm rừng, cắm chông, giăng bẫy để bảo vệ vườn sâm, nên khách lạ chẳng khác gì kẻ thù. Cũng vì những lý do đó, mà việc đầu tư phát triển trồng sâm là cực kỳ khó khăn và rủi ro.
Tỉnh Lai Châu vô cùng rộng lớn, rừng núi trùng điệp, dãy Hoàng Liên Sơn dài mấy trăm cây số ngất ngưởng trời xanh. Nơi đó, mọi điều kiện đều phù hợp với cây sâm tiết trúc, loại rẻ nhất có giá 5-10 triệu/kg, loại đắt nhất có giá tới cả tỷ đồng/kg, giống sâm bản địa vẫn có trong rừng, thậm chí giống cực nhiều đang được ươm bên Trung Quốc, tại sao lại không có doanh nghiệp nào đầu tư trồng loại dược liệu đầu bảng quý này? Mọi cơ hội đều nhường hết cho Trung Quốc? Nếu trồng khắp Lai Châu và Ngọc Linh, với thương hiệu sâm Việt Nam, chẳng phải sẽ tăng được sản lượng rất nhiều, phục vụ được rộng rãi người dân, và xuất khẩu được thì rất tốt?
Củ khoai tốt như sâm
Những năm tháng đi rừng, nhìn cảnh người Trung Quốc thu mua các loại dược liệu quý mà buồn lòng. Chỉ đến khi chúng tuyệt chủng khỏi rừng già, thì chúng ta mới quan tâm, tìm hiểu.
Thất diệp nhất chi hoa (đồng bào miền núi gọi là củ rắn cắn) cũng đã bị đào bới đến tuyệt chủng. Sâm Hoàng Liên Tiến Vua cũng bị người Trung Quốc thu mua cả rễ, cả dây. Người dân rải rác trồng trong rừng, thu hoạch lẻ tẻ, chứ cũng chẳng có doanh nghiệp lớn nào làm.
Tam thất bắc thì cũng nhen nhóm người dân trồng, mỗi hộ có khu vườn vài ngàn mét vuông, nhưng rồi cứ lụi dần, bởi kỹ thuật canh tác kém, không nhận được bất cứ sự hỗ trợ nào của các chuyên gia (mà có lẽ, chẳng có chuyên gia nào của Việt Nam đủ tầm trồng được nó).
Còn hiện tại, dọc dải Yên Tử, người dân vẫn đang ồ ạt vào rừng đào bới loại chè hoang làm thuốc, nhổ tận gốc, trốc tận rễ bán sang Trung Quốc, với giá vài trăm ngàn đồng/kg. Những bông chè hoa vàng có giá vài triệu đồng/kg, người Trung Quốc rất thích. Họ mua cả hoa, cả gốc rễ về nấu cao, mà chúng ta vẫn chẳng biết họ dùng làm gì, chữa bệnh gì. Rừng mỗi ngày một cạn kiệt dược liệu quý.
Ngay cả, một loại củ, mà tôi gọi vui là “sâm khoai”, là thứ củ rất đáng quan tâm, nhưng cũng bị bỏ ngỏ và phát triển tự phát, rất đáng tiếc. Thị trường cũng đang dần dành cho người Trung Quốc mất rồi.
Loại củ này, chính bản thân tôi là người “khai quật” nó khỏi rừng già, đưa lên mặt báo Điện tử VTC News, từ cái tên Địa tàng thiên.
Hồi đi rừng với ông Trần Ngọc Lâm, cứ mệt, lại đào củ này ăn. Ngọt mát cuống họng, hồi phục sức khỏe rất nhanh. Sau, lên xã Y Tý (Bát Xát, Lào Cai) thấy đồng bào Hà Nhì trồng lác đác trong vườn, trên nương, rừng. Họ gọi là Hoàng sìn cô (hoặc Hoàng Shin cô). Nhìn nó như củ khoai, nên có lúc gọi là “sâm khoai”, vì nó rẻ như khoai, bổ như sâm.
Ông Trần Ngọc Lâm mang ý tưởng sản xuất loại trà giải độc, ngừa nhiều bệnh, nhất là bệnh ung thư, nên ông quan tâm đến loại củ này. Các thiền sư Tây Tạng sử dụng loại trà này hàng ngày giải độc hiệu quả. Người Tây tạng gọi nó là trà Trường Sinh Thang khi dịch sang tiếng Việt. Củ Hoàng sìn cô này được sấy khô đến mức cứng queo, rồi nghiền thành bột. Nó mang lại vị ngọt hậu, thanh nhẹ cho trà.
Vì thấy loại củ này rất thú vị, ăn rất ngon, bổ dưỡng, vị ngọt nhưng đặc biệt tốt cho người tiểu đường, nên ông Trần Ngọc Lâm đã động viên bà con ở Y Tý di thực từ rừng già về trồng rất nhiều ở nương rẫy. Bản thân tôi cũng viết một số bài báo nói về loại củ này và sức lan tỏa rất nhanh.
Trong một lần sang Trung Quốc cùng tiến sĩ Nguyễn Thế Lương, Giảng viên Đại học Nam Kinh, tôi đã mang củ Hoàng sìn cô này theo để tìm hiểu về nó. Hóa ra, Hoàng sìn cô vốn có trong tự nhiên, kéo dài từ Tây Tạng, xuống Vân Nam, và miền núi phía Bắc của Việt Nam. Trong siêu thị hoa quả của Trung Quốc bày bán loại củ này với giá trên dưới 10 tệ/kg tươi. Trong các cửa hàng dược liệu cũng bán khô để làm thuốc.
Người Trung Quốc gọi nó là Tuyết liên quả (tên khá giống Hoa sơn tuyết liên), với ý nghĩa là “quả sen trên tuyết”. Vùng Vân Nam núi cao, tuyết rơi rất lạnh, thích hợp với loại củ này. Sen có nghĩa là quý, thanh khiết, và lại mọc trên tuyết thì còn gì đẹp bằng.
Người Trung Quốc dùng nó làm thực phẩm nấu ăn, hầm với gia cầm, nấu xương, ăn rất bổ dưỡng. Họ đóng gói tươi bán trong siêu thị để ăn luôn, có mùi vị thanh mát, giòn ngọt. Các nghiên cứu của Trung Quốc khẳng định nó giàu các nguyên tố vi lượng cần thiết cho cơ thể: amino axit, vitamin, protein, canxi, kẽm, magiê…
Điều đặc biệt Tuyết liên quả có hàm lượng đường Fructooligosaccharide cao nhất nhưng lượng calo lại thấp. Giàu chất xơ hòa tan nhưng cơ thể lại không hấp thu chất carbohydrate, vì thế loại quả này rất thích hợp với người bệnh tiểu đường và người béo phì.
Ngoài ra, Tuyết liên quả còn có tác dụng điều hòa dạ dày, thúc đẩy tiêu hóa, nhuận tràng, bảo vệ và cải thiện chức năng tiêu hóa. Nó điều hòa khí huyết, giảm lượng đường trong máu, lipid, huyết áp, ức chế sự phát triển của cholesterol và bệnh tiểu đường.
Tác dụng của nó quý vậy, nhưng giá của nó lại rẻ như khoai. Tôi tham quan một số trang trại trồng loại củ này và được biết, một héc-ta cho thu hoạch tới vài chục tấn củ, năng suất cực kỳ cao.
Mặc dù loại củ này rất tốt, bổ dưỡng, vừa là thực phẩm, vừa là thuốc, trồng cực dễ, thu hoạch sản lượng cao, nhưng gần như chẳng có cơ quan nào quan tâm, chẳng có nhà khoa học nào nghiên cứu. Từ việc di thực của ông Trần Ngọc Lâm, nhân dân trồng tự phát, những người bán lẻ đưa ra thị trường lặt vặt, một vài bài báo giới thiệu, thì người dân bước đầu biết đến loại củ này. Thế nhưng, vì trồng tự phát, không có quy hoạch, nên chỉ thu tươi ồ ạt vào đợt cuối năm, rồi lại biến mất khỏi thị trường.
Bản thân tôi và ông Trần Ngọc Lâm, vẫn nỗ lực giới thiệu, để các doanh nghiệp tiếp cận, lập được vùng trồng, chế biến được thứ củ này thành đồ ăn, nước uống, phục vụ nhân dân. Nhưng, hầu như, nhiều doanh nghiệp chỉ muốn nhập nguyên liệu từ nước ngoài, trong đó hầu hết là Trung Quốc về đóng gói rồi bán cho nhanh, đỡ chịu rủi ro.
Mới đây, trên đường từ Lai Châu về Hà Nội, qua Sapa, thấy những sạp hàng bày bán ven đường, đầy rẫy củ Hoàng sìn cô. Khách thấy lạ hỏi han, thì được giới thiệu là “củ sâm Hoàng Liên Sơn đấy”. Tôi nhìn là biết, đó là những củ Tuyết liên từ Trung Quốc đã tràn vào Việt Nam. Thứ củ bổ dưỡng, dễ trồng, năng suất cao, dễ làm giàu này, rồi cũng sẽ dành hết lợi nhuận cho người Trung Quốc mà thôi.
(tác giả với sâm tiết trúc Lai Châu ở độ cao 2.000m dãy Hoàng Liên Sơn. Đây chính là loài cùng dòng vớ sâm Ngọc Linh, và hình ảnh một ngày chế biến sâm Lai Châu, ngâm mật ong và rượu)
anh bỏ hút thuốc chưa 在 Facebook 的最佳貼文
LEATHER JACKET/ÁO KHOÁC DA – CÂU CHUYỆN CHƯA KỂ.
Đối với đại đa số những bạn trẻ yêu thích thời trang hiện tại – leather jacket sẽ gắn liền với hình ảnh những gã gầy gò của Hedi Slimane dưới triều đại Saint Laurent Paris, cũng như auto phối một chiếc Leather jacket nên phối với 1 quả quần skinny jeans hay biker jeans cùng quả boots. Thực ra thì, Leather jacket phổ biến rộng rãi hơn cả là với chiếc quần jeans xanh truyền thống – Thời trang hiện đại đã biến hóa nó thành các loại quần kiểu trên. Cũng như, leather jacket thường được “gắn” với danh hiệu chiếc áo của “Fuckboi” của “Play Rân” của những dân chơi đồ hiệu – chứ chưa được đào sâu nhiều về các mảng như là Biker hay thậm chí xuất phát của nó lại là từ trong quân đội.
Không thể không công nhận khả năng mà leather jacket mang lại – tại sao xuất hiện rất lâu rồi, nhưng leather jacket luôn là một trong những hot item và được định nghĩa là “Timeless Item” (Những Items vượt thời gian và xu hướng) vì chỉ cần bạn khoác lên mình nó – trông bạn có 1 phần thời trang và đẳng cấp hơn bình thường rồi (cái này mình nói thật 😊) ). Tiếp theo đó là gì, đó là độ “Chơi” – độ “Bền” – Leather/ Da luôn là 1 nguyên liệu với chi phí sản xuất không hề rẻ trong việc sản xuất thời trang, thử so sánh với một chiếc tee bình thường, một quả quần trouser hay 1 chiếc hoodie – làm bằng da là tạo cảm giác “Luxury” hơn rồi đúng không. Chúng ta sẽ nhắc tới về form dáng, một chiếc leather jacket phải đảm bảo các function/tính năng mà nó đảm nhận cần thiết để phục vụ cho việc con người làm ra nó – việc bảo vệ cầu vai, những zip sáng bóng ở các phần cổ, cánh tay cùng các belt điều chỉnh size ở phần waist – quá nhiều thứ để nói. Đó là lí do mà leather jacket tồn tại bền vững và đóng một vai trò quan trọng trong thế giới quan trong.
DA/LEATHER:
Thì đầu tiên tạo giá trị của một sản phẩm thời trang bất kì, chúng ta phải nói tới quá trình tạo ra nguyên liệu cấu thành nó. Da/Leather là một trong những chất liệu cầu kì và có lịch sử trong nền văn minh phát triển loài người. Sử dụng da động vật đã tồn tại từ thời con người còn ăn lông ở lỗ và lấy da động vật còn nguyên phần lông, máu và thịt dính lên để che ấm trong kỉ nguyên Ice age. Nhưng con người là 1 giống loài thông minh, họ nhận ra việc chế biến da để làm các sản phẩm may mặc khác với thời gian sử dụng lâu hơn – thân thiện hơn da với con người (giống như Mứt hay Nước Mắm vậy). Do đó, da thô sẽ trải qua một quá trình chế biến, làm sạch và bảo quản. “Thuộc da” sẽ giúp loại bỏ lông và các phần mỡ động vật dư thừa còn phần trong của da cho phép da trở nên khô và săn chắc, thuốc nhuộm giúp da có thêm phần màu sắc và đúng tone màu mà trang phục ngắm tới – bảo vệ da khỏi các yếu tố côn trùng, mối mọt bên ngoài và giúp da và các sản phẩm là da tồn tại trong nhiều năm mà không bị phân hủy.
Xã hội văn minh hiện đại – người ta đã chế tạo ra nhiều cách xử lí da động vật tân tiến hơn, khử mùi hơn và không làm cho hóa chất làm ảnh hưởng quá nhiều đến chất lượng của da và trải nghiệm của người dùng (Tuy nhiên, mình sẽ không đề cập đến vấn đề đạo đức hay phá hủy cân bằng sinh thái trong bài viết này). Leather trong thời trang ngày càng trở nên phổ biến và sử dụng nhiều hơn.
(Note: Vậy – chúng ta đã nắm sơ qua quá trình về nguyên liệu chính của các Leather Stuff (Ở đây là Jacket) khá là cầu kì và đòi hỏi qua nhiều quá trình, nên giá cao là chuyện bình thường).
Lịch Sử:
Khá nhiều người nhầm lẫn về lịch sử của leather jacket – nhiều người sẽ cho rằng giới thời trang hay giới nghệ sĩ mới là những người đầu tiên sử dụng leather jacket và phổ biến chúng tới thị trường. Nhưng những người đầu tiên được mặc leather jacket lại đến từ quân đội. Trong Chiến Tranh thế giới thứ nhất, các phi công của quân đội Phổ/ Đức đã mặc những chiếc leather bomber jacket để đảm bảo thân nhiệt của con người cũng như tránh các tác nhân về gió và mưa trên độ cao khi lái máy bay. Trong thế chiến thứ hai, quân đội Nga cũng tối ưu việc sử dụng leather bomber jacket vì khả năng giữ ấm, cách nhiệt, bền bĩ và chống nước – những thứ được coi là kim chỉ nam trong military clothing. Màu sắc chủ yếu của leather jacket giai đoạn này màu da bò (Màu Nâu) hoặc màu Olive (màu rêu) tới tận những năm sau đó, màu đen mới trở thành màu chủ đạo của Leather Jacket.
Hết chiến tranh là đến thời hòa bình – nhưng với các quân nhân, việc mặc leather jacket/bomber jacket đã trở thành một thói quen của họ cũng như thể hiện cái niềm tự hào phục vụ cho quân đội. Họ vẫn mặc những leather jacket trên những con motor dã chiến của mình trên đường phố, điều này đã thu hút rất nhiều nam nhân thời điểm đó. Vì đó là biểu tượng của sự nam tính, của sự từng trải, hi sinh và bất khuất – cũng như độ chín của một người đàn ông, nhưng sở hữu một chiếc áo da đến từ quân đội – không phải ai cũng có khả năng (Đấy, leather jacket nam tính thế mà sao giờ nó lại thành biểu tượng của fuckboi, của mấy anh nam không nam, nữ không nữ/ Ếu hiểu). Có cầu thì ắt có cung, niềm cảm hứng từ những quân nhân đã truyền đến nhiều người, nhiều fashion designer và một trong đó là 1 người đàn ông là Irving Schott. Mong muốn biến leather jacket thành một thứ mà một người bình thường có thể mặc.
Irving lập ra một công ty tên là Schotts Bros (based in Nyc/ New York City) và chỉ chuyên về outer wear (đặc biệt là leather jacket). Phiên bản áo da màu đen được Irving thiết kế ra – thân thiện hơn với nam giới (tại 02 màu kia quân đội quá) với design vẫn bám sát bản phục vụ cho các quân nhân, nhưng để đáp ứng tính sử dụng thường xuyên. Chiếc áo da đã được design với đường cắt không đối xứng để người sử dụng có thể dễ dàng xoay chuyển thân người (Da thời đó khá bó và khó vận đông hơn so với vải thông thường), ngoài ra còn add-in thêm 1 chi tiết quan trọng : Zipper (thêm tính năng và độ cool, sự nổi bật của những chiếc zip sáng loáng trên nền bóng da của chiếc áo – ngầu vlol chứ gì nữa).
Ngay lập tức, leather jacket trở thành một những sản phẩm được săn đón. Tất nhiên, không chỉ là áo da – người ta còn inspired về biker nữa (Như mình nói ở trên) – theo hình mẫu các quân nhân ride a bike with a leather jacket – lifestyle này đã stack/gắn liền hình ảnh chiếc áo da với các biker. Một phần – trong quá trình di chuyển, các biker gặp rất nhiều vấn đề về môi trường và thời tiết như gió, mưa, độ ẩm, nắng – còn gì hợp lí 1 chiếc leather jacket. Thời đại hòa bình, hình ảnh quân đội sử dụng áo da đã dần trở thành dĩ vãng mà thay vào đó là các biker (Đó là sự chuyển biến về thế hệ - cũng như quân đội giờ người ta sử dụng những chất liệu tân tiến và nhẹ hơn nhiều).
Nhưng – chiếc leather jacket của chúng ta được một bước đệm lớn chỉ khi chúng được lên màn ảnh. Nghệ thuật thứ 07 là 1 tác nhân quan trọng để đẩy hình ảnh chiếc áo da lên. 1953 – bộ phim The Wild One, Marlon Brando mặc cho mình 1 quả Perfecto (áo da nhà Schotts Bros) cầm đầu một motorcycle gang đã thành biểu tượng của nhiều nam thanh và gây chết đứng trái tim bao nữ tú. James Dean cũng góp phần không kém trong bộ phim Rebel Without A Cause năm 1955. Như mình đã nói, điện ảnh với hình ảnh biker/Leather Jacket đã xây dựng một culture movement/dòng chảy văn hóa đại chúng tiếp cận sau những quân nhân kia và cho người ta hình ảnh gắn liền giữa 2 giới này.
Đúng vậy – hình ảnh chiếc áo da gắn liền với sự nổi loạn và phong trần. Nó mới chỉ chạm tới một phần thị trường cho đến khi thành toàn cầu lúc Rock n Roll thành thứ gì đó nhà nhà cùng nghe, người người cùng nghe. Không chỉ nổi loạn, các Rockstar còn sử dụng leather jacket như 1 outfit/1 item chính của mình trong các phong trào cổ động chống chiến tranh và phản văn hóa thập niên 1960s (Có Steve Mcqueen, The Beatles).
Chưa đủ, leather jacket còn được custome/tùy chỉnh phù hợp với tính cách người mặc. Chúng ta chứng kiến 1 kỉ nguyên nổi loạn và punk-rock đặc sắc với nào là Duran Duran, The Sex Pistols, The Ramones.. với các phiên bản tán thêm đinh và descontruction.
Và nếu đã trở thành một phần của nền văn hóa (Không chỉ thời trang mà là đại chúng) – nó sẽ thành 1 thứ gì đó gần như là vĩnh cửu. Thật vậy, leather jacket đã được sử dụng rất, rất nhiều không chỉ từ các celebs mà đến các khách hàng đại chúng từ năm này qua năm khác vì những thứ mà leather jacket mang lại. Bài viết này còn rất nhiều thiếu sót nhưng sẽ cung cấp cho các bạn được 1 góc nhìn nào lạ lẫm hơn về Leather Jacket hơn là những chiếc áo được mặc đi vào bar mà thôi.
Ủng hộ cho Bi tại:
Paypal: https://www.paypal.me/triminhle0808
Banking account: Vietinbank
STK: 104005424124 - Chủ tài khoản: Lê Minh Trí.
momo: https://nhantien.momo.vn/triminhle
anh bỏ hút thuốc chưa 在 Ngọc Ánh Official Youtube 的最讚貼文
Ca khúc: Anh bỏ hút thuốc chưa
Sáng tác: Tiên Cookie
Trần Ngọc Ánh Official present:
▶ Đăng ký kênh tại: http://bit.ly/tranngocanhofficial
#TrầnNgọcÁnh #TranNgocAnhCover #Anhbohutthuocchua #TranNgocAnhOfficial #TranNgocAnhChannel#MVTranNgocAnh#TranNgocAnhTheVoice#TheVoice2018#TheVoiceVongGiauMat #GiongHatViet #iristran #TranNgocAnh
✔️ More about Trần Ngọc Ánh:
▶YOUTUBE: http://bit.ly/tranngocanhofficial
▶FACEBOOK:https://www.facebook.com/Pieces11
▶FANPAGE: https://www.facebook.com/tranngocanhpie/
▶Soundcloud: https://soundcloud.com/tranngocanh
▶ Zing MP3: https://mp3.zing.vn/nghe-si/Tran-Ngoc-Anh
----------------------
??? Cảm ơn cả nhà đã và đang ủng hộ Trần Ngọc Ánh. Cảm ơn những người yêu quý, luôn đồng hành với Trần Ngọc Ánh. Trần Ngọc Ánh chân thành cảm ơn.???
____________
© Bản quyền thuộc về Cat Tien Sa
© Copyright by Cat Tien Sa - Do not Reup
anh bỏ hút thuốc chưa 在 Ye's Coming Youtube 的精選貼文
em bỏ hút thuốc chưa- cô phụng nghĩ người yêu cũ nên gặp bích phương- 3 cô cháu ye's coming reaction
Bích Phương - em bỏ hút thuốc chưa? (feat. traitimtrongvang)
Xem MV tại đây: https://www.youtube.com/watch?v=WAxxfzdcNdA
#embohutthuocchua #bichphuong #1989sEntertainment #yinyangmedia #METUBNetwork
?Hi! Ye's coming!!!!
Chào mừng các anh chị em xinh đẹp đến với channel của Ye!
Hãy nhớ like và share video nha!
Đừng quên nhấn THEO DÕI kênh: https://bit.ly/2NNA3Ul
?GẶP YE TẠI:
INSTAGRAM: https://www.instagram.com/yescomingg/
FACEBOOK: https://www.facebook.com/yescoming/
EMAIL: yescomingmakeup@gmail.com
Love you all???♀️
#yescoming #embohutthuocchua #bichphuong #1989sEntertainment #tamtrangtancham #traitimtrongvang #yinyangmedia #metub
FILMING GEAR
CAMERA: https://amzn.to/2mdyMLh
LENS: https://amzn.to/2l2f2Kp
LIGHTS: https://amzn.to/2kCG9ey
TRIPOD: https://amzn.to/2mExusF
MONITOR: https://amzn.to/2mkU7Cd
MICROPHONE: https://amzn.to/2mgxXRI
---------------------
© Bản quyền thuộc về Ye's Coming
© Copyright by Ye's Coming | Do not re-upload
anh bỏ hút thuốc chưa 在 Hiển Râu Youtube 的精選貼文
ANH EM NHỚ SUBSCRIBE KÊNH CỦA MÌNH ĐỂ XEM NGAY CÁC VIDEO MỚI NHẤT TẠI ĐÂY ► SUBSCRIBE CHANNEL: http://bit.ly/Hienrau
Mọi thắc mắc anh em cứ ném thẳng vào fanpage cho mềnh nhóe :v https://www.facebook.com/hienrauuu/
Liên hệ học đàn tại HN: 0906.227.991
► Khóa học Guitar online: http://bit.ly/Khoahocguitaronline
► Khóa học Ukulele online: http://bit.ly/Khoahocukulele
► Học từ cơ bản đến nâng cao cần những gì?: http://bit.ly/canbanvanangcao
► Hướng đi cho người mới bắt đầu: http://bit.ly/huongdanchonguoimoibatdau
► Series lý thuyết cơ bản: http://bit.ly/Lýthuyetcanban
► Series hướng dẫn các bài dễ: http://bit.ly/huongdanbaidedanh
Peace
anh bỏ hút thuốc chưa 在 Em bỏ hút thuốc chưa? - BÍCH PHƯƠNG ft.traitimtrongvang 的推薦價格和值得買嗎?
Em bỏ hút thuốc chưa ? - BÍCH PHƯƠNG ft.traitimtrongvang| Lyrics. KIDO MUSIC. ... <看更多>
anh bỏ hút thuốc chưa 在 Em bỏ hút thuốc chưa? (Lofi Ver.) - Bích Phương x Freak D 的推薦價格和值得買嗎?
Em bỏ hút thuốc chưa ? (Lofi Ver.) - Bích Phương x Freak D#freakd #bichphuong #embohutthuocchua #tiencookie Mv: ... ... <看更多>
anh bỏ hút thuốc chưa 在 Bích Phương - em bỏ hút thuốc chưa? (liu riu version) 的推薦價格和值得買嗎?
Để có trải nghiệm nghe nhạc tốt nhất, hãy truy cập: https://yym.lnk.to/embohutthuocchua-liuriuverem bỏ hút thuốc chưa (liu riu version) ... ... <看更多>